Trump yönetimi, ABD’ye yasa dışı göçü engellemek ve fentanil kaçakçılığıyla mücadele amacıyla getirilen gümrük vergilerinin, 2 Nisan’dan itibaren yürürlüğe gireceğini açıkladı. Ancak Meksika ve Kanada’dan gelen bazı ürünler, 2020 USMCA (ABD-Meksika-Kanada Anlaşması) çerçevesinde bir ay süreyle yüzde 25’lik vergiden muaf tutulacak.
Buna göre, Meksika’dan ithal edilen malların yaklaşık yüzde 50’si ve Kanada’dan gelen ithalatın yüzde 62’si tarifelere tabi olacak. Kanada’dan gelen otomobil ve otomobil parçaları gibi bazı ürünler de geçici olarak muaf tutulurken, ABD’li çiftçilerin ithal ettiği Kanada potası ve enerji ürünlerine yüzde 10 gümrük vergisi uygulanacak.
Trump, gümrük vergisi planlarının ABD borsasındaki düşüşlerle ilgisi olmadığını vurgulayarak, “Piyasaya bakmıyorum bile çünkü uzun vadede ABD burada çok güçlü olacak. Bugüne kadar hiçbir başkan bu konuda bir şey yapmadı, oysa ben çok şey yaptım” dedi.
Kanada misillemeden vazgeçmiyor
Trump yönetiminin bazı vergileri ertelemesine rağmen Kanada, ABD’ye yönelik misilleme gümrük vergilerini yürürlükte tutacağını açıkladı.
Kanada’nın ilk misilleme paketinde 30 milyar Kanada Doları değerinde Amerikan portakal suyu, fıstık ezmesi, kahve, beyaz eşya, ayakkabı, kozmetik ve motosiklet gibi ürünler yer alıyor. Kanada Maliye Bakanı Dominic LeBlanc, Trump’ın kararının ardından 125 milyar Kanada Doları değerindeki ikinci gümrük vergisi dalgasını ise şimdilik askıya aldıklarını duyurdu.
Kanada’nın en büyük eyaletlerinden Ontario’nun Başbakanı Doug Ford ise Trump’ın gümrük vergisi politikasına karşılık olarak, Minnesota, New York ve Michigan’daki Amerikalı tüketicilere sağlanan elektriğe pazartesiden itibaren yüzde 25 zam yapacaklarını açıkladı.
Ford, “Bugün kesin olan tek şey, daha fazla belirsizlik. Trump, gümrük vergisi tehdidini tamamen ortadan kaldırana kadar biz de geri adım atmayacağız” dedi.
Çin’den sert tepki: ‘Çifte standart’
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Trump’ın gümrük vergisi politikalarını sert bir dille eleştirerek, Washington’u “iyilikle kötülüğü buluşturmakla” suçladı.
Yi, Pekin’in ABD’nin “keyfi gümrük vergilerine” karşı misilleme yapmaya devam edeceğini belirtti ve “Hiçbir ülke hem Çin’i baskı altında tutup hem de Çin ile iyi ilişkiler kurabileceğini düşünmemeli” dedi.
ABD, Trump’ın göreve başlamasından bu yana Çin’den ithal edilen tüm ürünlere yüzde 20 sabit gümrük vergisi uygularken, Çin de ABD’den ithal edilen tavuk, domuz eti, soya ve sığır eti gibi ürünlere yüzde 15 ek vergi getirdi. Ayrıca, ABD’li büyük şirketlerle iş yapma konusunda denetimleri sıkılaştırdı.
Yi, Trump yönetiminin uluslararası iş birliği yerine korumacı politikaları tercih ettiğini belirterek, “Eğer her ülke bu politikayı benimserse, küresel ekonomi orman kanunlarına göre şekillenir” dedi.
Borsalar sert düşüş yaşadı
Trump’ın ticaret savaşlarını yeniden alevlendiren hamleleri, küresel piyasalarda tedirginliğe yol açtı. ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, bir aylık ertelemenin ardından gümrük vergilerinin yeniden yürürlüğe gireceğini açıklarken, piyasalar bu belirsizliğe sert tepki verdi.
S&P 500 endeksi, Trump’ın seçilmesinden önceki seviyesine gerilerken, ticaret savaşlarının derinleşmesi halinde küresel ekonomik büyümenin yavaşlayabileceği uyarıları yapıldı.
Lutnick ise bu sürecin “kısa vadeli” olduğunu savunarak, “Gümrük vergileri nedeniyle yaşanan istikrarsızlık geçicidir ve ABD’nin uzun vadeli çıkarları için gereklidir” ifadelerini kullandı.
