Irak’ın başkenti Bağdat’ta düzenlenen 34. Arap Birliği Zirvesi’nin sonuç bildirisi yayımlandı. Bildiride Gazze’deki saldırıların sona erdirilmesi, Suriye’de siyasi geçiş sürecinin başlatılması ve Sudan’daki çatışmalara karşı siyasi çözüm çağrıları öne çıktı. Ancak bildiride Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) ait olduğu iddia edilen üç ada konusunda kullanılan ifadeler, İran’ın sert tepkisine neden oldu.
Gazze için uluslararası topluma çağrı
Bildiride, Gazze’de devam eden kan dökülmesinin durdurulması için uluslararası topluma baskı yapılması çağrısında bulunuldu. Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine karşı çıkıldığı belirtilen bildiride, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarının uygulanması gerektiği ve Gazze’ye insani yardımların ulaştırılması için tüm sınır kapılarının açılması gerektiği vurgulandı.
Suriye ve Sudan için siyasi çözüm vurgusu
İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırıları kınanan bildiride, ülkede kapsayıcı bir siyasi geçiş sürecinin başlatılmasının önemi vurgulandı. ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılmasına ilişkin kararına destek verildi.
Sudan’a ilişkin ise bildiride, siyasi çözüm bulunması gerektiği ifade edildi. Sudan’ın toprak bütünlüğü ve bağımsızlığına destek verildiği, ülkenin içişlerine müdahaleye karşı çıkıldığı belirtildi.
Lübnan, Yemen ve İran nükleer müzakerelerine destek
Lübnan’ın istikrarı ve toprak bütünlüğüne destek açıklanırken, Yemen’de Başkanlık Konseyi ve hükümete destek vurgulandı. Ayrıca, İran ile ABD arasında yürütülen nükleer program müzakerelerine de olumlu yaklaşım sergilendi.
İran’dan ada tepkisi: ‘Ulusal egemenliğimize saldırı’
Zirve sonuç bildirisinde “Büyük Tunb”, “Küçük Tunb” ve “Ebu Musa” adalarının BAE’ye ait olduğu yönündeki ifadeler ise İran’ın tepkisini çekti.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, yaptığı açıklamada, “Bu adalar İran topraklarının ayrılmaz bir parçasıdır” diyerek şu ifadeleri kullandı:
‘İddialar uluslararası hukuka aykırı’
“İran İslam Cumhuriyeti, bu yöndeki her türlü iddianın, Birleşmiş Milletler Şartı’nın ve ülkelerin toprak bütünlüğüne, ulusal egemenliklerine saygı ile iyi komşuluk ilkesini içeren uluslararası hukukun temel ilkelerine aykırı olduğunu kabul etmekte ve böyle bir konunun Arap Birliği Zirvesi bildirisine dahil edilmesini kabul edilemez bulmaktadır.”
Bekayi, Arap Birliği’ne ise şu tavsiyede bulundu: “Pozisyonlarını belirlerken asılsız iddialar yerine, değişmez tarihi ve coğrafi gerçekleri dikkate almalı; bölge ülkeleri arasındaki anlayışı ve ilişkileri güçlendirme yönünde çalışmalıdır.”
Zirveye yoğun katılım
Irak’ın 13 yıl aradan sonra ev sahipliği yaptığı zirveye, Katar, Filistin, Mısır, Yemen, Somali, Suudi Arabistan, Kuveyt, Ürdün, Lübnan, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Sudan, Suriye, Tunus, Cezayir, Bahreyn, Cibuti, Komorlar, Fas, Moritanya ve Libya’nın yanı sıra, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez onur konuğu olarak katıldı. Ayrıca Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Körfez İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budeyvi, İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri Hüseyin İbrahim Taha, Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Mahmud Ali Yusuf, AB Körfez Özel Temsilcisi Luigi Di Maio ve Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov da zirvede yer aldı.
Zirve gündeminde Gazze başta olmak üzere Suriye, Yemen ve Sudan krizleri ön plandaydı.
