Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, 18-20 Mayıs tarihlerinde Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı 16 kentte yaptığı yüz yüze görüşmelerle, güncel siyasal sürece dair halkın eğilim ve beklentilerini ortaya koydu. Bin 504 kişiyle gerçekleştirilen araştırmada yurttaşlara, Kürt sorununun çözümüne dair yürütülen sürece, PKK’nin kongre kararlarına ve demokratikleşme adımlarına ilişkin çeşitli sorular yöneltildi.
Ekonomik kriz ilk sırada, Kürt sorunu ikinci
Katılımcılara yöneltilen “Türkiye’nin en önemli sorunu nedir?” sorusuna yüzde 68,9’luk kesim “ekonomik kriz/işsizlik” yanıtını verdi. Kürt sorunu ise yüzde 16,4 ile ikinci sırada yer aldı.
Katılımcılar, “Türkiye’nin en önemli ve öncelikli sorunu nedir?” sorusuna verilen yanıtlar şu şekilde:
* Yüzde 68,9: Ekonomik kriz/işsizlik
* Yüzde 16,4: Kürt Sorunu
* Yüzde 3,7: Eğitim sistemi
* Yüzde 3,2: Hukuk sisteminin mevcut durumu
* Yüzde 2,7: Demokrasinin olmayışı
* Yüzde 1,5: Çatışma ve şiddet ortamı
* Yüzde 1,5: Muhalefetsizlik
* Yüzde 0,9: Cumhurbaşkanlığı sistemi
* Yüzde 0,5: Sağlık sistemi
* Yüzde 0,4: Mevcut anayasanın yapısı
* Yüzde 0,3: Dış politika
PKK’nin silahsızlanma kararına geniş destek
Katılımcılara, 5-7 Mayıs tarihlerinde 12. Kongresi’ni toplayan PKK’nin aldığı “fesih, silahsızlanma” kararlarını nasıl değerlendirdikleri soruldu.
Kararı olumlu bulanların toplam oranı yüzde 71,5 oldu. Araştırma sonucu şöyle:
* Çok olumlu: 15,1
* Olumlu: 56,4
* Kararsızım: 17,4
* Olumsuz: 1,7
* Çok olumsuz: 4,3
* Fikrim Yok: 5,1
Hemen sonrasında katılımcılara “PKK tarafından alınan fesih ve silahsızlanma kararı sizce Türkiye’de kalıcı barışı sağlamaya yeterli olur mu?” sorusu yöneltildi.
Yurttaşların yüzde 36,8’i “Evet”, yüzde 22,7’si “Hayır” yanıtı verdi. Yüzde 27,9 “Kısmen”, yüzde 6,7 ise “Kararsızım” yanıtı verdi.
Meclis ve iktidara çağrı
Araştırmada en dikkat çekici bulgulardan biri, barış sürecinde kimin sorumluluk alması gerektiğine dair oldu. Katılımcılara açık uçlu “PKK’nin aldığı silahsızlanma ve fesih kararlarının kalıcı barışa evirilmesi için birinci öncelikli sorumluluk sizce kime/hangi yapıya düşüyor?” sorusu yöneltildi.
Yüzde 48,4 “Meclis,” yüzde 39 “AK Parti ve MHP”, yüzde 6,1 “DEM Parti”, yüzde 2,5 ise “topluma” yanıtı verdi.
“Sürecin Kalıcı bir barışa evirilebilmesi için Meclis’in inisiyatif alması gerektiğini düşünüyor musunuz?” sorusuna araştırma grubunun yüzde 79’u “Evet”, yüzde 8,7’si “Kararsızım”, yüzde 6,3’ü “Fikrim yok”, yüzde 6’sı “Hayır” yanıtları verdi.
Yeni anayasa beklentisi yüksek
Katılımcılara, sürecin olumlu sonuçlanması için yeni anayasaya ihtiyaç olup olmadığı soruldu. Yüzde 67,4 ihtiyaç olduğu yönünde görüş bildirdi.
Yüzde 13,4 “Hayır”, yüzde 8,6 “Kısmen”, yüzde 4 “Kararsızım”, yüzde 6,5 ise “Fikrim yok” yanıtı verdi.
“Bu sürecin ilerleyebilmesi için yapılması gereken ilk 3 öncelik sizce nelerdir?” sorusu, saha araştırmasının önemli sorularından oldu.
Açık uçlu sorulan bu sorulara gelen yanıtlar şöyle:
* Yüzde 13,6: Demokratik/güven verici adımlar atılmalı
* Yüzde 10,4: Fikrim yok
* Yüzde 7,6: Barış için çalışılmalı
* Yüzde 7: Meclis ve siyasi partiler sürece katılmalı
* Yüzde 6,3: Şeffaf ve yapıcı olmalı
* Yüzde 5,8: Kürtlerin hakları anayasal güvenceye alınmalı
* Yüzde 4,5: Siyasi tutsaklar serbest bırakılmalı
* Yüzde 4,5: Anayasal değişiklik yapılmalı
DEM Parti yükselişte
Son olarak “Bu pazar bir genel seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusu soruldu.
Yanıtlara göre DEM Parti, 2023 genel seçimlerine göre 3,7’lik artış, AK Parti 5,9’luk bir düşüş gösterdi.
* Yüzde 44,9: DEM Parti
* Yüzde 19,5: AK Parti
* Yüzde 10,6: Kararsızım
* Yüzde 9,2: CHP
* Yüzde 15,8: Diğer partiler (MA)
