Gözaltında kaybedilen yakınlarının akıbetini öğrenmek ve faillerin yargılanması talebiyle 1995 yılından bu yana oturma eylemi yapan Cumartesi Anneleri, 1057’nci haftada da Galatasaray Meydanı’ndaydı.
Kayıp yakınları, yıllardır süren adalet mücadelesini bir kez daha kamuoyunun dikkatine sunarken, 1993’te Şırnak’ın Güçlükonak ilçesine bağlı Özbaşoğlu köyünde gözaltına alınarak infaz edilen Ömer Çetin, Ahmet Güler, Sait Şen, Beşir Baskak, Abdullah Güler ve Ahmet Güler için adalet talep etti.
Açıklamayı okuyan insan hakları savunucusu Sebla Arcan, “Yaklaşık yarım asırdır ülkemizde süren çatışma ve şiddet ortamı; çok sayıda can kaybına, ağır insan hakları ihlallerine ve toplumsal yıkımlara neden oldu. Zorla kaybetmeler, bu çatışmalı sürecin en acımasız uygulamalarından biri olarak karşımıza çıktı. Bu nedenle hakikat ve adalet talebimize aynı zamanda barış talebi de eşlik etti. Çünkü barışın yolunun hakikatten, hakikatin yolunun adaletten geçtiğini biliyoruz. Ancak geçmişle yüzleşme ve hesaplaşma iradesiyle kalıcı bir toplumsal barışın mümkün olabileceğine inanıyoruz” dedi.
Ahmet Güler’in tanıklığıyla kaybedilenlerin hikayesi
Köye yapılan baskında yurttaşların okulda toplatıldığı ve 2 gün boyunca işkenceye maruz kaldığını aktaran Sebla Arcan, şunları aktardı:
“Çatışma ve şiddet ortamında işlenen ve inkar edilen binlerce insanlığa karşı suçtan biri de, 1993 yılında Şırnak’ın Güçlükonak ilçesine bağlı Özbaşoğlu köyünde meydana geldi.
1993 yılı Haziran ayının bir akşamında, havadan ve karadan gerçekleştirilen bir operasyonla yüzlerce asker ve korucu Özbaşoğlu köyünü bastı. Tüm köylüler köy okulunun bahçesinde toplandı. Gözaltına alınan köylüler, okulda iki gün boyunca sorguya çekildi, işkenceye maruz bırakıldı.
Köylülerden Ömer Çetin, askerler tarafından gözaltına alınarak karakola götürüldü. Daha sonra evine getirilerek arama yapıldı. Aramada herhangi bir şey bulunamayınca, askerler Ömer Çetin’i ‘Konuşmazsan eşini çıplak şekilde köyde dolaştıracağız’ diyerek tehdit etti. Bu tehdit üzerine evin balkonundan atlayarak kaçmaya çalışan Ömer Çetin, askerler tarafından silahla tarandı ve ağır şekilde yaralandı.
Aynı gün Ömer Çetin, Ahmet Güler, Sait Şen, Beşir Baskak, Abdullah Güler ve bir diğer Ahmet Güler, gözleri bağlı şekilde ‘ifade verecekleri’ gerekçesiyle askerler tarafından götürüldü. Birkaç gün sonra ağır yaralı halde köye dönen Ahmet Güler, gözaltında yaşananları şöyle anlattı:
‘Ömer Çetin ve benimle aynı isme sahip Ahmet Güler’i köy yakınlarında infaz ettiler. Ardından beni, Sait Şen, Beşir Baskak ve Abdullah Güler’i buğday tarlalarının olduğu dağlık bir alana götürdüler. Bizi bir çukura attılar. Ben otururken silah sesleri geldi, arkadaşlarım üzerime düştü. Bir de bomba attılar. Kendime geldiğimde köye döndüm ve olanları anlattım.’
Ahmet Güler’in anlatımı üzerine bölgeye giden aileler, yakınlarının hunharca öldürülmüş bedenlerine ulaştı. Ölülerini dini vecibeleri yerine getiremeden gizlice ve toplu bir biçimde defnettiler. Olayın ardından köylüler zorla yerlerinden edildi, farklı şehirlere göç etmek zorunda kaldılar.
Ahmet Güler, 24 gün boyunca hastanede tedavi gördü. Sol kolu sakat kaldı ve hâlâ bedenini tam olarak kullanamıyor. Olayı tüm ayrıntılarıyla anlatmasına rağmen, hiçbir adli işlem başlatılmadı.”
Af Örgütü olayın araştırılmasını talep etti
Açıklamada, Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Pierre Sane tarafından, dönemin Başbakanı Tansu Çiller’e bir mektup gönderilerek olayın araştırılmasının talep edildiği belirtildi. Ancak herhangi hukuki bir süreç işletilmedi.
Aileler, gömüldükleri yerden yakınlarının bedenlerini çıkarabilmek için 19 yıl boyunca uygun koşulların oluşmasını bekledi. 2012 yılında Diyarbakır Özel Yetkili Cumhuriyet Savcılığı’nın yürüttüğü soruşturma kapsamında yapılan kazıda, üç kişiye ait kalıntılar bulundu. Elbiselerinden Sait Şen, Beşir Baskak ve Abdullah Güler teşhis edildi. İkinci kazıda ise Ömer Çetin ve diğer Ahmet Güler’e ait kemiklere ulaşıldı.
Kayıplar 19 yıl sonra defnedildi
Kaç yıl geçerse geçsin hatırlatmaktan vazgeçmeyeceklerini belirten Cumartesi Anneleri’nin açıklamasında şunlar kaydedildi:
“Kimlik tespitlerinin ardından kemikler savcılık tarafından ailelerine teslim edildi. Aileler, kayıplarını 19 yıl sonra dini törenle defnetti.
Ancak 32 yıldır bu ağır insan hakları ihlaliyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı. Suçun failleri yargılanmadı, ailelerin hakikati bilme ve adalete ulaşma hakkı sistematik olarak engellendi.
Kaç yıl geçerse geçsin, Ömer Çetin, Ahmet Güler, Sait Şen, Beşir Baskak, Abdullah Güler ve Ahmet Güler’i için, tüm kayıplarımız için adalet istemekten, devletin evrensel hukuk normları içinde hareket etmek zorunda olduğunu hatırlatmaktan vazgeçmeyeceğiz.”
‘Torunlarımıza bırakacağımız miras olacak’
Cumartesi İnsanları’ndan Ali Ocak, babası Hasan Ocak’ın gözaltında kaybettirilişinin 24’üncü yılı olduğuna işaret ederek, “Anne ve babamın bize bıraktığı bu arayışı ömrümüz yettiğince sürdüreceğiz. Bizim ömrümüz yetmezse de oğullarımıza, torunlarımıza bırakacağımız bu miras olacaktır” dedi.
Konuşmaların ardından Galatasaray Meydanı’na karanfiller bırakıldı.
