ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Beyaz Saray’da akşam yemeğinde bir araya geldi.
Trump ile Netanyahu Beyaz Saray’da bu yılki üçüncü görüşmelerini yaptı.
Yemekte gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, Gazze’deki ateşkes çabalarına ilişkin, “Gazze’de barış yolundayız. Çok umutluyuz. Hamas da ateşkes istiyor. İsrail–Hamas ateşkesine engel yok” dedi ve “işlerin gayet iyi ilerlediğini” kaydetti. Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ise, “Gazze’de barış fırsatımız var” dedi.
Netanyahu ise “Filistinlilere daha iyi bir gelecek sunacak ülkeler bulmak için ABD ile birlikte çalışıyoruz” diye belirtti.
Filistinlilerin başka bir yere yerleştirilmesine ilişkin soruyu yanıtlayan Netanyahu, “(Gazze’de) Kalmak isterlerse kalabilirler ancak ayrılmak isterlerse ayrılabilmeliler. Burası bir hapishane olmamalı. İnsanlara özgür seçim hakkı verilmeli” ifadelerini kullandı.
Trump: Umarım bunu yapmak zorunda kalmayız
Trump İran ile yaşanan krize ve 12 gün süren savaşa ilişkin, “İran ile görüşmeleri planladık ve onlar da görüşmek istiyor. Büyük darbe aldılar.” dedi.
İran’a yönelik başka bir saldırı planları olup olmadığına dair yöneltilen soruyu yanıtlayan Trump, “Umarım bunu yapmak zorunda kalmayız” yanıtını verdi.
Trump, İran’ın yaşanan gerilim sonrasında görüşmeler için istekli olduğuna işaret ederek, “Buluşmak istiyorlar. Bir şeyler yapmak istiyorlar. (İran) onlar farklı. İki hafta önce olduklarından çok farklılar. Görüşme gelecek hafta gerçekleşebilir” ifadelerini kullandı.
Trump, “doğru zaman geldiğinde İran’a yaptırımları da kaldırmak istediğini” kaydederek “Onlara yeniden inşa etme şansı vermek isterim çünkü İran’ın kendini barışçıl bir şekilde yeniden inşa ettiğini görmek isterim. ‘ABD’ye ölüm, İsrail’e ölüm’ demiyorlar artık. Eskiden Orta Doğu’nun zorbasıydı, artık değil” diye konuştu.
‘Şam yönetimine şans vermek istiyoruz’
Trump, bölge ülkelerinin ve Netanyahu’nun isteği üzerine Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırdıklarını ve bununla Şam yönetimine “şans vermek istediklerini” söyledi. Suriye geçiş hükümeti başkanı Ahmed Şara’dan “çok etkilendiğini” belirten Trump, Şara’nın “sert bir geçmişten ve coğrafyadan geldiğini” ifade etti.
Netanyahu ise istikrar, güvenlik ve barış konusunda Suriye’de artık yeni fırsatlar olduğunu düşündüğünü aktardı.
‘Başkan Putin’den memnun değilim’
Rusya-Ukrayna savaşına da değinen Başkan Trump, “Bu savaş asla başlamamalıydı. Başkan Putin’den memnun değilim. Geçtiğimiz hafta 7 bin insan öldü. Çoğu asker ama bunlar canlar. Eğer bunu durdurabilirsem, bu insanlık için en büyük görev olur” ifadelerini kullandı.
Trump bu arada, Ukrayna’ya silah gönderme konusu hakkında da “Daha fazla silah göndereceğiz. Göndermek zorundayız, kendilerini savunabilmeleri gerekiyor. Çok ağır saldırı altındalar” ifadelerini kullandı.
Trump, tarife mektuplarının nihai olup olmadığına ilişkin soru üzerine, mektuplarda belirtilen oranları müzakere edebileceklerinin sinyalini verdi.
Bunların aşağı yukarı son teklifler olduğunu ifade eden Trump, “Ama farklı bir teklifle gelirlerse ve ben de beğenirsem yaparız” diye konuştu.
Tarife erteleme süresinin uzatıldığı 1 Ağustos tarihinin kesin olup olmadığına dair soruya Trump, “Kesin diyebilirim ama yüzde 100 kesin değil. Eğer ararlarsa ve ‘Farklı bir yol izlemek isteriz.’ derlerse buna açık olacağız” cevabını verdi.
Trump, çeşitli ülkelere gönderdikleri mektuplarda bildirdikleri tarife oranlarında bazı ayarlamalar yapabileceklerine işaret ederek, aslında bu oranların olması gerekenden çok daha düşük olduğunu savundu.
Daha fazla gümrük vergisi isteyebileceklerini dile getiren Trump, “Pek çok iyi ülkeyle kurduğumuz ilişkilerin hatırına, benim yaptığım gibi yapıyoruz” dedi.
Nobel’e aday
Öte yandan Netanyahu görüşmeden önce Trump’ı Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterdiğini söyleyerek adaylık mektubunu Trump’a teslim etti.
Netanyahu Washington’da protesto edildi
Öte yandan Netanyahu Washington’da ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’la da görüştü.
Görüşmeler öncesi Beyaz Saray yakınlarında çok sayıda kişi Filistin bayrakları sallayarak Netanyahu’yu protesto etti.
Bazı protestocular Netanyahu’nun tutuklanmasını istedi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, Kasım ayında, Netanyahu ile dönemin İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas komutanlarından Muhammed Deif hakkında savaş suçu ve insanlığa karşı suç işledikleri iddiasıyla tutuklama emri çıkarmıştı.
Netanyahu iddiaları reddederek mahkemeyi Yahudi düşmanlığıyla suçlamış, Trump yönetimi de “Amerika’yı ya da yakın müttefikimiz İsrail’i hedef alan asılsız eylemler” olarak nitelendirdiği gerekçelerle mahkemenin dört yargıcına yaptırım uygulamıştı.
