ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’daki savaşı sonlandırmak istemeyebileceğini söyledi. Fox News’e verdiği röportajda Trump, “Bence Putin bundan yoruldu ama ne olacağını göreceğiz. Belki de anlaşma yapmak istemiyor” dedi. Putin’in önümüzdeki birkaç hafta içindeki tutumuna göre daha net bir tablo ortaya çıkacağını ifade etti.
Trump, Ukrayna’ya Amerikan askerlerinin gönderilmeyeceğini yineledi ve daha önce dile getirdiği güvenlik garantilerine dair detay vermedi. Bu açıklamalar, Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında Washington’da yapılan zirveden bir gün sonra geldi. Zirve, Avrupa’nın son 80 yıldaki en kanlı savaşının bitirilmesine yönelik umutları tazelerken, birçok soruyu da yanıtsız bıraktı.
Zirve sonrası umut ve belirsizlik
Zelenskiy, Trump ile Beyaz Saray’daki görüşmesini “barışa doğru büyük bir adım” olarak nitelendirdi. Almanya, Fransa ve İngiltere liderlerinin de katıldığı zirvede, üçlü bir Trump-Putin-Zelenskiy toplantısının zemini konuşuldu. Ancak gözlemciler, görüşmenin sembolik değerine rağmen savaşın sonlanması için hâlâ çok sayıda engel olduğuna dikkat çekiyor.
Savaşın başlamasından bu yana 1 milyondan fazla kişi hayatını kaybetti ya da yaralandı. ABD’de yapılan zirve Kiev için geçici bir moral olsa da, Rusya aynı gece Ukrayna’ya bu ayın en büyük saldırısını düzenledi. Ukrayna hava kuvvetleri, 270 drone ve 10 füzenin kullanıldığını, enerji tesislerinin hedef alındığını bildirdi. Poltava bölgesinde, ülkenin tek petrol rafinerisinin bulunduğu alanda büyük yangınlar çıktı.
‘Beyaz Saray’da kriz çıkmadı’
Eski İngiltere’nin Kiev ve Moskova savunma ataşesi John Foreman, “Beyaz Saray’da bir kriz yaşanmaması iyi haber. Trump Ukrayna’dan teslimiyet istemedi, desteği kesmedi. Atmosfer olumluydu ama güvenlik garantileri hâlâ belirsiz” dedi.
Trump, Alaska’daki zirvede barış görüşmeleri başlamadan önce ateşkes şartı getirmekten geri adım atmıştı. Ancak Putin, NATO askerlerinin Ukrayna topraklarında konuşlanmasını kesinlikle kabul etmeyeceğini yineledi. Ayrıca Rusya’nın kontrolü dışında kalan bölgeleri de içeren toprak taleplerinden geri adım atmadı.
‘Barış gibi kokmuyor’
Kievli 63 yaşındaki Oksana Melnyk, “Bu iş barış gibi kokmuyor. Putin böyle biri değil. Her şeyin barışçıl şekilde bitmesini çok isterdim ama çok fazla insanımız öldü, çok acı” dedi.
Moskova’dan ise Putin-Zelenskiy görüşmesine dair resmi bir taahhüt gelmiş değil. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, barış sürecine dair tüm formatlara açık olduklarını ama devlet başkanlarının katılacağı görüşmelerin “son derece dikkatli şekilde hazırlanması gerektiğini” söyledi.
NATO Genelkurmay Başkanları ve “Gönüllüler Koalisyonu” olarak bilinen müttefikler, Ukrayna’ya güvenlik garantileri konusunu görüşmek üzere salı günü bir araya geldi. Ancak toplantıdan ne tür somut sonuçlar çıkacağı belirsiz.
Royal United Services Institute’ten güvenlik uzmanı Neil Melvin, “Rusya bu savaşı uzatabilir ve barış sürecini kullanarak ABD üzerindeki baskıyı savuşturmaya çalışabilir. Herkes Trump’a barış sürecini baltalayan taraf gibi görünmemek için dikkatli davranıyor” değerlendirmesinde bulundu.
