Türkiye ile ABD arasında ‘F-35 krizine’ neden olan Rus yapımı hava savunma sistemi S-400’ler üzerine yeni bir teklif üzerine konuşulduğu iddia edildi. Yunanistan’da yayımlanan Kathimerini gazetesi, ABD’nin Türkiye’ye bu bağlamda bir teklif sunduğunu yazdı.
Kathimerini gazetesinde yer alan habere göre ABD, Türkiye’ye S-400’ler’in İncirlik Üssü’nde kendi kontrollerinde kalması şartıyla F-35 programına dahil edilme teklifi sundu. Her iki tarafın da teklife sıcak baktığı belirtildi.
Kathimerini’ye konuşan Eski ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) yetkilisi Michael Rubin, Beyaz Saray ve Pentagon yetkililerinin Temmuz ayında teklifi Ankara’daki üst düzey yetkililere sunduğunu söyledi. Rubin şunları belirtti:
“Kaynaklarım, 1-2 Temmuz 2024’te Türkiye’ye yaptıkları ziyarette, uluslararası güvenlik işlerinden sorumlu savunma bakan yardımcısı Celeste Wallander ve ABD Ulusal Güvenlik Konseyi’nde Başkan’ın özel danışmanı ve Avrupa kıdemli direktörü Michael Carpenter’ın yakın zamanda Türk mevkidaşlarıyla F-35 anlaşmasını yeniden canlandırmayı tartıştıklarını söylüyor. Rubin, F-35 programına yeniden girme karşılığında Türkiye’den S-400’leri ABD’ye teslim etmesini veya İncirlik Üssü’ndeki ABD kontrolündeki sektöre aktarmasını talep ettiler.”
Pentagon Sözcüsü Javan Rasnake ise, müzakerelerde gelinen son durum hakkında bilgi verdi. Rasnake, “2019’dan bu yana Türkiye’ye S-400 sistemini satın alma konusundaki tutumumuzu ve bunu yapmanın sonuçlarını ve mevzuatta yer alan sonuçlarını aktardık. ABD’nin bu konudaki tutumunda veya mevzuatında herhangi bir değişiklik olmadı” diye konuştu.
F-35/S-400 Krizi nedir?
Türkiye, projesinin üreticileri arasında da yer aldığı ve üçüncü seviye ihraç ortağı olduğu 5. nesil saldırı uçağı F-35 programından 17 Temmuz 2019’da çıkarıldı. ABD, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemi almasını Türkiye’ye satacağı F-35 savaş uçaklarının güvenliği için bir tehdit olarak gördüğü için Türkiye’yi programdan çıkardı. Taraflar arasında süren müzakerelerin sonuç vermemesinin ardından ABD, 22 Nisan 2021’de “resmi bildirimde’ bulunarak Ankara’nın programdan çıkarıldığını teyit etti. F-35’ler, hava savunma sistemleri tarafından görülememesi nedeniyle ‘hayalet uçak’ olarak adlandırılıyor.
