Bertolt Brecht 68 yıl önce bugün aramızdan ayrıldı

20. yüzyıl Alman şiirinin ve tiyatrosunun en önemli isimlerinden biri olan Bertolt Brecht, 68 yıl önce bugün yaşamını yitirdi.

Bertolt Brecht 68 yıl önce bugün aramızdan ayrıldı
Bertolt Brecht 68 yıl önce bugün aramızdan ayrıldı
Haber Merkezi
  • Yayınlanma: 14 Ağustos 2024 13:24
  • Güncellenme: 14 Ağustos 2024 13:28

20. yüzyıl Alman edebiyatının şair, yazar, tiyatrocu ve tiyatro kuramcılarının en önemli ismi Bertolt Brecht, 14 Ağustos 1956’da (o zamanki adıyla) Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin Doğu Berlin kentinde yaşamını yitirdi.

20. yüzyılın Shakespeare’i olarak da tanımlanan Brecht, 10 Şubat 1898’de Almanya’nın Augsburg kentinde doğdu. İlkokuldan sonra, 1908 – 1917 yılları arasında okuduğu liseyi,  savaş nedeni ile uygulanan, ‘kolaylaştırılmış sınavla’ bitirdi. Bu dönemde Romalı şair Horatius’un “Dulce et decorum est pro patria mori” (Anavatan için ölmek hoş ve onurludur) sözüne dair yazdığı bir kompozisyon ödevinde “Anavatan için ölmek hoş ve onurludur” sözü yalnızca boş kafalıların rağbet ettiği bir propaganda sloganıdır” ifadelerini kullandı. Bu sözleriyle, savaş karşıtı tavrını ortaya koyan Brecht’in okuldan atılması gündeme geldi.

1918’e kadar Münih’teki Ludwig Maximilian Üniversitesi’nde doğa bilimi, tıp ve edebiyat okuyan Brecht  1924’te edebiyat ve tiyatro çevreleriyle ilişki kurabilmek için Berlin’e yerleşti. 1933’te, Tedbir adlı oyunu nedeniyle, vatana ihanet suçlamasıyla hakkında soruşturma başlatıldı. Bunun üzerine Brecht ve yakınları, Berlin’i terk ettiler Aynı yıl eserleri Naziler tarafından yakıldı ve Brecht 1935’te vatandaşlıktan çıkarıldı.

Brecht’in politik düşüncelerine paralel olarak 1926 yılından itibaren epik tiyatro da gelişirken, aynı yıllarda (1930) Peter Suhrkamp ile birlikte, Mahagony Şehrinin Yükselişi ve Düşüşü Operası İçin Notlar makalesini kaleme aldı. Bu makale, tiyatro kuramında çok önemli bir yazı olarak değerlendirilir. Tiyatroya bir diğer önemli bir katkısı da, Kurt Weill ile birlikte yapılan müzikal drama çalışmalarıdır. Bu çalışma, epik tiyatronun gelişmesine çok önemli katkılarda bulunmuştur.

1933’te Nazilerin iktidara gelmesiyle son bulan Weimar Cumhuriyeti’nin son yıllarında  Kurt Weill’in müziklerini yaptığı Üç Kuruşluk Opera eserinin, 31 Ağustos 1928 tarihinde ilk gösterimi yapıldı. 1934 yılında yazdığı Üç Kuruşluk Roman’da ise sisteme yönelik eleştiri dozunu yükseltti.

Brecht sürgün yıllarında İsveç, Finlandiya, Fransa ve Hollanda’da çeşitli gazetelerde makaleler yazdı. Charles Laughton ile birlikte, ilk gösterimi 9 Eylül 1943’te Zürih Tiyatrosu’nda gerçekleşen “Galilei’nin Yaşamı”nı sahneye koyan Brecht, ABD’de komünist parti üyesi olmakla suçlandı ve 30 Ekim 1947 tarihinde “Amerika’ya Karşı Etkinlikleri Soruşturma Komisyonu” tarafından soruşturmaya uğradı.  1949 yılında sahnelenen Cesaret Ana ve Çocukları adlı eserleri büyük başarı kazandı.

İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesinin ardından da, Batı Almanya’ya girmesi yasaklanan Brecht, Demokratik (Doğu) Almanya Cumhuriyeti’nin davetiyle buraya yerleşti. Yaşamının son yıllarına dek tiyatro çalışmalarına devam eden Brecht, 12 Ağustos 1956’da geçirdiği kalp krizinin ardından 14 Ağustos 1956’da yaşamını yitirdi. Herhangi bir konuşma ve benzer bir aktivitenin yapılmadığı cenaze töreni 17 Ağustos 1956’da çok büyük bir katılımla gerçekleştirildi.