Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi Dış İlişkiler Sorumlusu İlham Ahmed’in El Mecelle’ye verdiği röportajın üçüncü ve son bölümü yayımlandı.
İlham Ahmed, Kuzey ve Doğu Suriye ile Türkiye arasındaki Nusaybin geçişinin yönetimi konusunda anlaşmaya varmak için devam eden müzakereleri açıkladı ve “Geçişin açılması konusunda bir mutabakat veya ön anlaşma olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.
İlham Ahmed ile önceki iki bölümde Şam ile Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) orduya entegrasyonu ve ademi merkeziyetçilik konusunda yapılan müzakerelerin detayları ele alınmış, Kuzey ve Doğu Suriye’nin Süveyda’daki özerk yönetime destek konusundaki tutumu sorulmuştu.
Üçüncü ve son bölümde ise ABD Merkez Kuvvetler Komutanı (CENTCOM) Komutanı Brad Cooper’ın Kuzeydoğu Suriye ve Şam ziyaretinin ayrıntıları ile SDG komutanı Mazlum Abdi ve Şam geçici yönetimi Başkanı Ahmed Şara ile görüşmesi ele alındı.
‘Ortak komiteler kurmaya hazırız’
İlham Ahmed, Abdi’nin Cooper’dan Şara’ya “Entegrasyona ve ortak komiteler kurmaya hazırız. Bunlar aramızda güven adımları oluşturabilecek ön konular ve biz bu adımları atmaya hazırız” mesajını ilettiğini söyledi.
‘Şam’ın IŞİD konusunda bir karar vermesi gerekiyor’
İlham Ahmed, Şam’ın IŞİD’e karşı uluslararası koalisyona katılması talebi sorulduğunda “Bu konu, Şam hükümetinin, özellikle terörizmle ve IŞİD’le mücadele konusunda tavrını belirlemesi gerektiği anlamına geliyor. Bir karar vermeleri gerekiyor.” cevabını verdi.
Abdi’nin CENTCOM üzerinden Şam’a mesajı: ‘Güven inşa edici adımlara hazırız’
Brad Cooper’ın CENTCOM’da komuta kademesi değiştikten sonra Kuzey ve Doğu Suriye ile Şam’a ilk ziyaretini gerçekleştirdiğini belirten İlham Ahmed, ziyaretin amacını “SDG’nin vizyonunu daha yakından tanımak, entegrasyon sürecinin nasıl olması gerektiğini, taleplerin neler olduğunu veya ortaklığın nasıl olabileceğini anlamak, istişarelerde bulunmak, koalisyonun rolünü, SDG ile koalisyon güçleri arasındaki ortaklığı, IŞİD’e karşı devam eden mücadeleyi ve bu konudaki işbirliğini vurgulamaktı.” diye tanımladı.
İlham Ahmed, CENTCOM Komutanı’nın Şam ziyaretinde, Mazlum Abdi’nin Ahmed Şara’ya “Entegre olmaya, ortak komiteler, kurmaya hazırız. Bunlar aramızda güven inşa etmek için atılabilecek ön adımlar olabilir. Bu adımları atmaya hazırız” mesajını
ilettiğini belirtti.
Şam’ın uluslararası koalisyona katılma talebi ne kadar gerçekçi?
İlham Ahmed, Şam yönetiminin, SDG’nin 2014’ten beri varlığını sürdürdüğü IŞİD karşıtı koalisyona katılma talebi iddialarına ilişkin ise, ABD’nin halihazırda Şam ile büyükelçilik açma düzeyindeki ilişkileri inşa etme sürecinde olduğunu ifade etti.
Şam yönetimiyle IŞİD karşıtı koalisyonda ortak olmalarının, Kuzey ve Doğu Suriye için bir ‘endişe’ nedeni olmadığını vurgulayan İlham Ahmed, “Aksine, Şam’daki çeşitli unsurların katılımının ve ademi merkeziyetçilik konusunda makul çözümlere ulaşılması için bir yol açabileceğine inanıyoruz” diye kaydetti.
Şam’ın koalisyona katılma talebi olduğunu doğrulayan İlham Ahmed, “Bu konu, Şam hükümetinin özellikle terörle mücadele konusunda tavrını belirlemesi gerektiği anlamına geliyor. IŞİD ile mücadelede de bir karar vermeleri gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
İlham Ahmed, Ahmed Şara’nın El Mecelle’ye daha önce verdiği röportajda bir dönem IŞİD ile HTŞ arasındaki çatışmalarda 2 bin HTŞ savaşçısının öldüğünü söylediği aktarıldığında ve buna dair yorumu sorulduğunda ise “Yorum yok” yanıtını verdi.
ABD askeri varlığı: Suriye’ye ağırlık verme eğilimi var
Suriye’deki ABD askeri varlığına dair soruyu yanıtlayan İlham Ahmed, ABD güçlerinin Irak’tan Irak Federe Kürdistan Bölgesi’ndeki Hariri üssüne yoğunlaşmasının söz konusu olduğunu belirterek “Ancak ABD’nin Suriye dosyasına ağırlık verme eğiliminde olduğu görülüyor. Böyle bir eğilim var” diye konuştu.
IŞİD ile mücadelede Suriye kilit merkez
İlham Ahmed, IŞİD ile mücadelede Suriye’nin ‘kilit merkez’ olacağını kaydetti. İlham Ahmed, bir süredir faaliyetlerini yoğunlaştıran IŞİD’in Suriye ve bölge için tehdit olmayı sürdürdüğünü belirterek Şam yönetiminin de bu mücadeleye dahil olmasının önemli olduğunu ifade etti.
‘Kendimizi Şam’ın dışında görmüyoruz’
İlham Ahmed El Mecelle’nin Şam‘ın IŞİD karşıtı koalisyona olası katılımının , uluslararası ilişkilerinde desteklenmesini sağlayacağına dair yorumu sorusuna “Kendimizi hiçbir zaman Şam’ın dışında görmüyoruz.Suriye başkentinin elbette uluslararası müttefikleri olacak” yanıtını verdi.
İlham Ahmed, Şam yönetimine 8 Aralık 2024’ten bu yana uluslararası ilişkiler bağlamında ‘diplomatik bir destek’ olduğunu ifade ederek, bu desteğin kapsamının genişlemesinin, Suriye’de istikrar ve güvenliğin sağlanmasının yanı sıra, Şam ile müzakere süreciyle ilişkili olduğunu belirtti.
Şara’nın New York ziyareti: Şara’nın programı net olmalı
Geçici Şam yönetimi Başkanı Ahmed Şara’nın New York’ta BM Genel Kurulu’nda katılmasını değerlendiren İlham Ahmed, “Suriye’nin uluslararası toplumdan izole ve uzak kalması elbette can yakıyor. Ancak Şara’ya şu sorular sorulmalı: ‘Ne yaptı ve ne yapacak?’ Programı net olmalı. Uluslararası topluma açıklık getirmesi anlamında, Suriye ve bölgesel boyutun net olması gerekiyor” diye konuştu.
‘Türkiye’deki ve Suriye’deki Kürt meseleleri farklı’
Türkiye’nin Şam ile müzakerelerdeki rolünü değerlendiren İlham Ahmed, Ankara’dan umduklarının ‘arabuluculuk’ olduğunu belirtti. İlham Ahmed, “Türkiye’nin müzakerelerdeki rolünü şu ana kadar olumlu görmüyoruz. Türkiye’nin Suriye’deki Kürt sorununu Türkiye’deki Kürt sorunuyla karşılaştırdığını veya eşitlediğini düşünüyorum. Suriye’de atılan her adımın Türkiye’de de atılması gerektiğine, ya da tam tersine inanıyorlar. İki konuyu bu şekilde birbirine bağlamak siyasi süreci geciktiriyor. Türkiye’nin Şam’daki karar alma merkezleri üzerinde belirli bir nüfuza sahip olduğunu biliyoruz. Ancak asıl umduğumuz şey Türkiye’nin arabulucu rolünü oynaması. Yani tarafsız olması. Tarafsız kalamaz, ama tarafsız kalmasını talep ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Süreç sonrası sükunet ve sınır geçişi mutabakatı
İlham Ahmed, Abdullah Öcalan’ın 27 Şubat’taki çağrısıyla şekillenen Barış ve Demokratik Toplum Süreci’nin bölgelerinde olumlu bir etkisi olduğunu belirtti.
“Zaman zaman tehditkâr ifadeler kullanılıyor, ancak askeri açıdan bakıldığında istikrar ve sükûnet korunuyor ve bu olumlu bir şey. “ diyen İlham Ahmed, sürecin Ankara ile diyalog kanallarının açılmasına yönelik de olumlu bir etkisi olduğunu aktardı.
İlham Ahmed bu konuda, Ankara ile Şam’ın da dahil olduğu bir sınır geçişi mutabakatı konusunda işbirliğinden söz etti. Kamışlo-Nusaybin arasında geçişlerin açılması için tüm tarafların mutabakata vardığı bir ön anlaşma olduğunu belirten İlham Ahmed, “Ayrıntılar üzerine bir diyalog kurulması bekleniyor.” diye belirtti.
‘Diyalog kanalları açık olursa, Suriye’de gelecekten iyimserim’
İlham Ahmed son olarak, Suriye’de bölünme endişesi taşımadığını belirterek, “Suriye’nin yakın gelecekte çatışma taktiklerine başvurmadan derinlemesine bir diyaloga gireceğini içtenlikle umuyorum” dedi.
İlham Ahmed Deyr Hafer ve Halep kırsalında yaşanan düşük yoğunluklu çatışmalara işaret ederek, bu ve benzeri çatışmaların kesinlikle durması gerektiğinin altını çizdi. ve şunları belirtti:
“Herkes fedakarlık yaptı ve herkes yeni Suriye’nin inşasına katılacak. Dolayısıyla, uzun vadede, bu ilkeyi gerçekten benimsersek Suriye’yi inşa ederiz, ancak benimsemezsek maalesef yeni savaşlar göreceğiz”
İlham Ahmed, Şam yönetiminin Süveyda ve diğer bölgelerle diyalog kanallarının açık olmasının önemini vurguladı ve “Kısa sürede bir uzlaşıya varamasak bile, diyalog kanallarının her zaman açık kalması şart. Suriye’nin geleceği konusunda genel olarak iyimserim” ifadelerini kullandı.
