Tüm dünyada koruma altına alınan tepeli pelikanların dünya genelindeki nüfusu 11.400 ila 13.400 birey arasında tahmin ediliyor. Kanat açıklığı 3 metreyi aşan bu büyük kuş, adını başındaki kabarık tüylerden alıyor. 2017 yılında, Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi’nde nesli küresel ölçekte hassas (VU) olarak sınıflandırılan tepeli pelikanlar, yapılan koruma çalışmaları sayesinde “tehlike altına girmeye yakın” (NT) statüsüne taşındı.
Türkiye’de yaşayan üç pelikan türünden biri olan tepeli pelikan, 1950-1980 yılları arasında 17 farklı sulak alanda ürüyordu. Ancak sulak alanların kurutulması, su kaynaklarına yapılan müdahaleler ve yuvalama alanlarının bozulması nedeniyle sayıları hızla azaldı.
Günümüzde Türkiye’de tepeli pelikanlar, düzenli olarak sadece beş alanda ve yaklaşık 500 çift olarak ürüyor. Bu önemli alanlardan biri İzmir’deki Gediz Deltası. Delta, dünya tepeli pelikan nüfusunun yaklaşık yüzde 3’üne ev sahipliği yaparak uluslararası öneme sahip. Ancak insan kaynaklı faaliyetler, deniz seviyesinin yükselmesi, dalga ve akıntıların yuvalama alanlarını aşındırması gibi sebeplerle pelikanların yaşam alanları tehlike altında. Doğa Derneği, bu türü korumak için kapsamlı çalışmalar yürütüyor ve kaybolan alanların etkilerini araştırıyor.
Yeni yuvalar ile tepeli pelikanların sayısı artırılacak
Doğa Derneği, tepeli pelikanların üreyebileceği yeni ve güvenli alanlar oluşturmak amacıyla harekete geçti. Dernek, projeye gönüllü ve sponsor desteği aradığını da duyurdu.
Bu kapsamda, uzmanlar Ukrayna, Yunanistan, Rusya ve Bulgaristan’da uygulanan yapay yuva projelerini inceledi. Gediz Deltası’nın ekolojik şartlarına uygun olarak tasarlanan ahşap platformlar, Eylül ayı sonunda tamamlanacak. Üzerine doğal yuva malzemeleri yerleştirilecek olan bu platformlara, pelikanların ilgisini çekmek için pelikan maketleri de konulacak. Ocak ve Şubat aylarında, pelikanların bu bölgede yuva yapmaları ve güvenli bir üreme dönemi geçirmeleri hedefleniyor. Çalışmalar, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Binbir Gıda Çamaltı Tuz İşletmesi’nin izinleri ve İzmir Şube Müdürlüğü’nün destekleriyle yürütülüyor.
